RİZE (AA) - Ticaret Bakanı Ömer Bolat, "Makro ekonomik göstergeler dengeye geliyor. Olumlu iyileşmeler cereyan ediyor." dedi.
Bolat, Rize Ticaret ve Sanayi Odası Salonu'nda düzenlenen "Sivil Toplum Kuruluşları ve İş İnsanları İle İstişare Toplantısı"nda, Rize'de bulunmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
Ticaret Bakanlığının sorumluluk alanına ilişkin bilgi veren Bolat, ülke ekonomisinde iç ticaret ve dış ticarette istikrar ve dengelerin sağlanması noktasında ellerindeki enstrümanlarla var güçleriyle çalıştıklarını söyledi.
Bolat, 73 il ziyaretinde iş insanlarıyla bir araya geldiği 2 bine yakın toplantıdan çıkan sonuçların kendilerine yol gösterici olduğunu, sadece Ankara'da oturup bu işleri yapmadıklarını vurguladı.
Bakan Bolat, 27 aydır görevde olduğunu, ikili anlaşmalar yapmak, uluslararası fuarlar ve iş forumlarına katılmak üzere iş insanlarıyla 77 ülke ziyareti yaptığını da aktardı.
İş dünyası temsilcilerinin 2002 Türkiye'sindeki durumu çok iyi bildiğini belirten Bolat, "Ben de iş dünyasında 41 sene yöneticilik yapan bir insandım bakan olmadan önce. Bugün çok farklı bir yerde Türkiye'miz, Allah'a şükürler olsun." diye konuştu.
TÜİK'in son bir haftada 4 önemli makro gösterge açıkladığını anımsatan Bolat, Türkiye'nin ikinci çeyrekte reel olarak yüzde 4,8 büyüdüğünü ifade etti.
Bolat, açıklanan diğer göstergelere ilişkin rakamları da paylaşarak, şöyle devam etti:
"İnşallah enflasyondaki bu geriye gidiş devam ettikçe finansman şartları da iyileşecektir. Bunu yıla başlarken biliyorsunuz görmüştük, sonra yurt dışında ticaret savaşları, gümrük vergisi savaşları başlayınca yurt dışı ve piyasalarda büyük hareketlilik oldu. O dönemde birkaç ay bir ara verme oldu, yoksa bugün çok daha iyi bir yerde de olabilecektik ama süreç Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası para, kredi, bankacılık politikalarından sorumlu olarak, vergi politikalarından sorumlu olarak bu süreçleri yönetiyorlar. Enflasyon düştükçe mutlaka finansman şartları daha da iyileşecek. Bundan kaygınız olmasın."
- "Dünyanın 17'nci, Avrupa'nın 7'nci büyük ekonomisi haline geldik"
Bakan Bolat, çok başarılı olan TOBB Nefes Kredisi'nin ilk diliminde 23 bin 500 işletmenin finansman kullandığını belirterek, "İkinci dilim için de Hazine Maliye ile TOBB yönetimi görüşüyor. Benim aldığım bilgiye göre de bir engel görünmüyor. İnşallah son durum çok yakında, bir, iki haftaya belli olur diye ümitliyim." dedi.
İşsizlik oranının son 20 yılın en düşük seviyesi olarak yüzde 8 açıklandığını dile getiren Bolat, "Malum sıkıntılı süreçlerde, salgın olduğu zaman, savaş çıktığı zaman ve enerji krizi oldu, bu tür dalgalanmalarda işsizlik artıyor ama son 27 aydır da tek hanede, bu da güzel." diye konuştu.
Bolat, dış ticarette 4,2 milyar dolar açıkla karşılaştıklarını kaydederek, şu değerlendirmede bulundu:
"Son 46 ayın en düşük dış ticaret açığıydı ve son 46 ayın en yüksek ihracatın karşılama oranı gerçekleşti yine bu süreçte. Bu da gerçekten çok önemliydi. Yüzde 84'e ulaşmıştı bu anlamda. İthalat rakamımız da yaklaşık 26 milyar dolar oldu. Orada da yüzde 4 azalış oldu. O da son 14 ayın en düşük aylık ithalatıydı. Yani dış ticaret cephesinde ilk 8 ay itibarıyla yüzde 4,3 mal ihracatında artış var. Hizmetler ihracatında yüzde 6 civarında artış var. Mal ithalatımızda yüzde 5,6 artış var 8 ayda, 238 milyar dolar ama son 3 aydır, 4 aydır ithalat artış hızı yavaşladı. Bu artış hızı yüzde 9'lardaydı, 5,6'ya kadar geriledi. Ve dış ticaret açığımızda bir ara 65 milyar dolar kadardı, şimdi 60 milyar dolar 8 ayda, yıllıklandırılmış da 87 milyar dolardı. Geçen sene 82'ydi. Ve ihracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 74,8 yaklaşık 75. Geçen yılı da yüzde 75,9 kapatmıştık. Burada da cari açığımız ağustos ayı itibarıyla 18 milyar dolar olarak gerçekleşecek açıklandığında göreceğiz bizim tahminimiz. Orada da iyi durumdayız. Milli geliri oranı yüzde 1,3. Ortalamamız yüzde 3,5'ti bizim, 1,3 civarındayız. Bunları niye söyledim? Şunun için söyledim, Allah'a şükür makro ekonomik göstergeler dengeye geliyor. Olumlu iyileşmeler cereyan ediyor."
Eylülde çarşı pazarda hareketlilik başladığına dikkati çeken Bolat, "İnsanlar memleketlerinden, izinlerinden, tatillerinden döndüler. Eğitim, sağlık ve diğer ticari harcamaların ve canlanmanın olduğu bir dönemdir sonbahar. İş dünyası onu çok iyi bilir. Ambalaj, kağıt sektörlerinin en fazla büyüdüğü dönemdir sonbahar ayları. Enflasyon düştükçe, finansman maliyeti düştükçe canlanma hızlanacaktır. Bundan şüpheniz olmasın. Olağanüstü bir süreçten geçtiğimiz için böyle oldu." ifadelerini kullandı.
Bolat, 22 yılda yıllık ortalama yüzde 5,3 reel büyüme sağlayarak milli geliri dolar bazında 238 milyar dolardan, ikinci çeyrek sonunda 1 trilyon 474 milyar dolara taşıdıklarını vurgulayarak, şöyle devam etti:
"6 kattan fazla. Dünyanın 17'nci, Avrupa'nın 7'nci büyük ekonomisi haline geldik. Sizin iş hacminizi bakın 22 yıl önceyle mukayese edin. Kendi ticaret hacminizin, üretim hacminizin ve Rize'deki ekonomik gelişmeleri mukayese etmek mümkün dahi değildir o anlamda ama olağanüstü süreçler yaşadık. Yani bütün bu anlattıklarımız gül bahçesinde gerçekleştirilmedi. Mayınlı, dikenli arazide gerçekleştirildi."
- Yüksek enflasyonla mücadele
Bolat, darbe girişi, pandemi, dünyada yaşanan ekonomik kriz, Rusya-Ukrayna Savaşı ve depremin etkilerinin ekonomiye yansımamalarına dikkati çekti.
Deprem bölgesinin ayağa kaldırılması için yapılan çalışmalara işaret eden Bolat, şunları kaydetti:
"Türkiye'nin bütçesi 2003'te 240 milyar dolar civarındaydı. 4,2 trilyon mu neydi o zaman? Ve o bütçenin yüzde 40 maliyeti deprem bölgesine gidecekti. O da ne kadar? 104 milyar dolar. Bu tabii bir yılda olmayacak. Birkaç yıla yayılan bir şey ama şimdi siz hazırladığınız bütçede 2023 bütçesi, 2022 Aralık ayında Mecliste kabul edildi ve bir anda böyle bir önünüze fatura çıktı. Bir de 53 bin şehit olan canlarınız çıktı, Allah rahmet eylesin. Yapacağınız iş devleti yönetenler olarak o enkazı kaldırmak, oraları yeniden imar etmek, oralı halkımızı tekrar yaşanabilir şehirlere kavuşturmak. Bunlar yapılıyor. Böyle büyük bir depremi 2,5 yılda ayağa kaldırdık, deprem yıkıntısını. 300 bininci konut bugünlerde Malatya'da kurası çekilecek. Yıl sonuna kadar 450 bin ve ondan sonra da diğerleri tamamlanıyor. Yani az kaldı oradaki maliyetlerimiz."
Bolat, yüksek enflasyonla mücadeleye işaret ederek, şu değerlendirmede bulundu:
"Bütün çabamız üreticiler için de tüketiciler için de enflasyon belasını çok büyük ölçüde gündemden çıkarmaktır. Buna uğraşıyoruz. İstikrarlı bir şekilde hızlı büyümeyi sağlamaktır. Biz 2004'ten 2020'ye kadar olan süreçte 2, 3 yıl hariç hep tek haneli düşük enflasyonda yüzde 5,3'lük büyüme oranı yakaladık. Yüksek oranlı büyüme. Sizin işlerinizin büyüdüğü, reel olarak büyüdüğü, geliştiği dönemlerdi bunlar. Ve enflasyondaki gerilemeyle piyasalar oturdukça halkımızın tüketme ve satın alma gücü, iştahı artacak ve siz daha çok ticaret yapacaksınız, daha çok üreteceksiniz. Bütün mücadele tekrar buraya gelebilmek için ama bunları yaparken dediğim gibi yani 'arazi temizlendi, yürü' diye bir ortam yok."
Nisan 2025'te ticaret savaşlarının başladığını, gümrük vergilerinin arttırıldığını belirten Bolat, "Artırılınca dışarıda ihracatta zorlanmaya başladık. Daha fazla gayret sarf etmemiz gerekti. Rakiplerimiz o Avrupa, Amerika pazarlarında bize daha çok zorluk çıkarmaya başladılar. Kendi pazarlarımıza daha çok hücum etmeye başladılar. Bunları da dış ticaret politikaları tedbirleriyle, ithalatta aldığımız tedbirlerle ve ihracatı teşvik ederek çözmeye gayret ediyoruz. Bu minvalde Rize'yi de tebrik etmek istiyorum. 230 milyon dolar net ihracatı var ve 9 milyon dolar ithalatı var. Yüzde 2 bin 500 ihracatın ithalatı karşılama oranı var. Türkiye'de bu kadar yüksek bir net döviz girdisi sağlayan bir il yok." dedi.
- "Türkiye ekonomisini büyütüyor"
Bolat, Eximbank, Türk Bank ve esnafa verdikleri finansman destekleriyle ticaret hayatını kolaylaştırmaya çalıştıklarını söyledi.
Eximbank'ta şu anda piyasadaki kredi maliyetlerinin yarısı oranında, yüzde 27 ile finansman kullanılabileceğini hatırlatan Bolat, Türk Bank'ta da aynı şekilde olduğunu ifade etti.
Bakan Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu önümüzdeki üç ay içindeki enflasyondaki gerilemeye paralel finansman iyileşmeleri oldukça bu rakamların 20'nin bile altına indiğini görebileceğiz. Esnaflarımız için şu anda yüzde 25'le finansman kullandırılıyor. Bu sene 8 ayda aşağı yukarı 80 milyar Türk lirasını geçti. AK Parti'nin iktidara geldiği 2002 sonundan bu yana 674 milyar Türk lirasını geçti arkadaşlar. Bu rakam yaklaşık 30 milyar dolar civarında bir finansman desteğinden bahsediyoruz. Esnaflarımız memnun bu kolaylıklardan ve hatta Anadolu'ya gittiğimizde birçok ticaret odası üyeleri ya da yetkilileri, Şaban bey gibi yöneticiler bize sitem ediyorlar, 'Esnaflar bu desteklerden memnun, biz bazı üyelerimizi kaybediyoruz. Esnaf odasına kayıtlarını aldırıyorlar' diye söylüyorlar. Biz hem ticaret sanayi odalarına, borsalara hem de esnaf odalarına aynı yakınlıktayız, aynı dengeli yaklaşımımız var. Biz onların bakanlığıyız, hükümetiyiz. Üretim, büyüme olmazsa biz başarılı olamayız."
Türkiye'nin ekonomisinin yaklaşık son 5 yıldır büyüdüğünün altını çizen Bolat, şunları kaydetti:
"Türkiye ekonomisini büyütüyor. Eksi, küçülme yaşamadı. Bu istikrar ve denge politikaları sayesinde de gerçekten Rize'nin evladı Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, yönetiminde Türkiye'yi krizlerin içine hiçbir zaman sokmadık. İçeride ve dışarıda olağanüstü afetler ya da demokrasiye, ekonomiye yönelik sabotajlar yapıldı. Burada da çok başarılı bir şekilde yönettik. Nisan ayının 2'sinde ana muhalefet ekonomiyi, tüketimi boykot çabası içine girdi. Sizlerin işlerine, esnaflarımızın, çiftçilerimizin işlerine zarar vermek için ama halkımız bizim de hükümet olarak bu konudaki aldığımız aksiyonlarla halkımız koşa koşa gitti, alışveriş yaptı. Ve eski benzer günlerden daha fazla ticarete, esnafa destek oldu. Ticaret üretim büyürse ülke zenginleşir ve gelişir. Satın alma gücü refah artar. Biz bunu yaşadık ama son 5 yılda o kadar çok olağanüstü yurt içi ve yurt dışı afetler ve krizler yaşandı ki bunları da yine en az zayiatla, hasarla atlattık."
(Sürecek)
